Asitler ve Bazlar... Asit ve Bazların Özellikleri ve Tuzlar

Arhenius asit-baz tanımına göre; sulu çözeltilerine H+ iyonu veren maddeler asit, OH-iyonu veren maddeler baz olarak tanımlanır. Bu tanıma göre HCl, HNO3, H2SO4, HBr, HI, HClO4 gibi maddeler asit iken, NaOH, KOH, Ba(OH)2 gibi maddeler bazdır.
Çözünme denklemleri ise aşağıdaki şekildedir:
HCl(suda) → H+(suda) + Cl(suda)
H2SO4(suda) → 2H+(suda) + SO4(suda)
NaOH(suda) → Na+(suda) + OH-(suda)
Ba(OH)2(suda) → Ba+2(suda)+ 2OH-(suda)

Lowry-Bronsted asit-baz tanımına göre; Suya H+ iyonu veren maddeler asit olduğu gibi OH- iyonu alan maddelerde asittir. OH- iyonu veren maddeler baz olduğu gibi H+ iyonu alan maddelerde bazdır. Buna göre bir asitin H+ iyonu vermiş hali, tekrar H+ iyonu alabileceği için bazdır. Aynı şekilde Bir bazın OH- iyonu vermiş hali, tekrar OH- iyonu alabileceği için bir asittir. Dolayısıyla bu çiftlere konjüge asit-baz çifti denir.
HF(suda) + H2O(s) ↔ H3O(suda) + F-(suda)
Asit Baz Asit Baz

H2O ile H3O ve HF ile F- konjüge Asit-Baz Çiftlerini oluşturur.

NH3(suda) + H2O(s) ↔ NH4(suda) + OH-(suda)
Baz Asit Asit Baz

NH3 ile NH4+ ve H2O ile OH- konjüge Asit-Baz Çiftlerini oluşturur.

Lewis Asit-baz tanımına göre; elektorn çifti alabilen maddeler asit, elektron çifti verebilen maddelere ise baz denir.
BF3 + F- ↔ BF4
ASİTLERİN ÖZELLİKLERİ
Suda iyonlaşabilirler.
Sudaki çözeltileri elektriği iletir.
Tatları ekşidir.
Mavi turnusol kağıdını kırmızıya çevirirler.
Soy netaller dışındaki metallerle H2 gazı çıkarırlar.
Örnek: HNO3: Nitrik asit(kezzap),HCl(hidroklorik asit), H3PO4(fosforik asit), CH3COOH(asetik asit-sirke asidi), sitrik asit-askorbik asit(limon asidi,HCOOH(formik asit-karınca asidi-ısırgan otunda bulunur.Ayrıca elmada malik asit bulunur.)
BAZLARIN ÖZELLİKLERİ
Suda iyonlaşabilirler.
Sudaki çözeltileri elektriği iletir
Ele kayganlık hissi verir.
Kırmızı turnusol kağıdını maviye çevirir.
Metalerle reaksiyona girmezler. Ancak Amfoter Metallerle(asitlere karşı baz gibi bazlara karşı asit gibi davranan metaller-Al, Zn, Sn, Pb, Cr) H2 gazı açığa çıkarırlar.
Örnek: NaOH(sodyum hidroksit), Ca(OH)2(kalsiyum hidroksit), Al(OH)3(alüminyum hidroksit)
KUVVETLİ ASİT VE KUVVETLİ BAZLAR
Suda yüzde yüze yakın iyonlaşabilen asitlere ve bazlara denir. HI, HCl, H2SO4 kuvvetli asite; CH3COOH, HCOOH ise zayıf aside örnektir. NaOH, KOH kuvvetli baza; NH3zayıf baza örnektir.
ZAYIF ASİT VE ZAYIF BAZLAR
Suda çok az iyonlaşabilen asit ve bazlardır.
Kuvvetli asitlerin kuvvetli bazlarla tepkimlerine Nötürleşme Tepkimeleri adı verilir. Tuz ve su oluştururlar. Nötürleşmenin tersine hidroliz adı verilir. Kuvvetli asit ve kuvvetli bazların oluşturduğu tuzlar hidrolize uğramazlar. Ancak kuvvetli asit ile zayıf bazların oluşturduğu ve zayıf asitlerle kuvvetli bazların oluşturduğu tuzlar hidrolize olurlar.
Kuvvetli asitler ile Zayıf bazların tepkimesinden asidik tuzlar,
Kuvvetli asitler ile kuvvetli bazların tepkimesinden nötr tuzlar,
Zayıf asitler ile kuvvetli bazların tepkimesinden bazik tuzlar oluşur.
Ametallerin oksijence zengin bileşikleri asidik oksitleri(CO2, NO2, SO2), metallerin oksikleri ise bazik oksikleri oluşturur.(Na2O, MgO, K2O)
Ametallerin oksijence fakir bileşikleri nötr oksitleri oluşturur.(N2O,NO)